به گزارش سراج24؛ به کار بردن سخنان سخیف و شوخی های ناپسند جنسی که در عرف سینما و به خصوص در جشنواره ای که به نام مقدس فجر نامگذاری شده، سوژه این روزهای محافل مجازی و گروه های اجتماعی در این فضای مجازی است؛ لذا بر آن شدیم نظر یک صاحب نظر و منتقد در این خصوص را برای آگاهی بخشی به مباحث ایجاد شده در شبکه های اجتماعی، جویا شویم. متن زیر حاصل گفتگوی خبرنگار سراج24 با این منتقد سینماست.
سید رضا اورنگ منتقد سینما در گفت‌وگو با سراج24، به آسیب‌شناسی آثار سینمایی در جشنواره فیلم فجر پرداخت و درباره علت استفاده از شوخی‌های غیرمعقول جنسی در این آثار گفت: شما وقتی در سینما داستان ندارید و فیلمنامه‌نویسی بلد نیستید و ساختار شناخته نمی‌شود، مجبور خواهید شد که به هر طریقی که ممکن است مردم را به بدترین شکل و با شوخی‌های کثیف جنسی و اروتیک بخندانید.
این منتقد علت بیان این شوخیها را عدم آگاهی فیلمسازان دانست و گفت: طنز و کمدی ذاتا یک مفهوم تمیز هستند؛ برای خنده گرفتن از مخاطب راه‌کار وجود دارد؛ اولین راه‌کار چنین است که صحنه و موقعیت‌های کمیک خلق شود؛ آن‌گاه که صحنه کمیک خلق می‌شود، احتیاجی به این اراجیف نمی‌شود. شما وقتی با ساختار کمدی آشنا باشید، حتی با طنز و کمدی کلامی و کمیک احتیاجی به این فضاها نخواهید داشت.
وی عنوان کرد: حرف‌ها و جک‌هایی که در خیابان رد و بدل می‌شود، دلیل ندارد در سینما تکرار شود؛ این معظل امروز فقط محدود به سینما نیست بکه پای آن به شدت وارد تئاتر شده که یک هنر فاخر است. علت این موضوع کسانی است که توانایی ندارند و چارچوب فیلمنامه نویسی را بلند نیستند.
اورنگ با بیان اینکه تولید فیلم کمدی و طنز سخت و دشوار است، گفت: معتقدم کار کمدی و طنز از تمام گونه‌های سینمایی سخت‌تر است یعنی ساخت یک ملودرام اجتماعی خیلی راحت‌تر از فیلم طنز است چون چندین شرط سخت برای تولید فیلم کمدی وجود دارد. در مرحله فیلمنامه‌نویسی کار طنز معمولا از همه سخت‌تر است چراکه باید شرایطی در فیلم به وجود آید که طنزآمیز باشد، مسئله اشتباه و سوتفاهم، غلو و دیگر مسائل باید در ساختار فیلمنامه تنیده شود که در این میان اگر یک شوخی هم آورده شود، ایرادی ندارد اما این شوخی نیز باید جدید باشد نه شوخی تکراری.
این منتقد تاکید کرد: کار کمدی را نباید فیلمسازان ضعیف انجام دهند؛ متاسفانه فیلم‌های کمدی که بعضا فروش‌های چندین میلیاردی هم داشته‌اند، ارزش دیدن هم نداشتند. فیلم طنز خوب به گونه‌ای است که بعد از اینکه مخاطب از سینما خارج شد، او را درگیر می‌کند. شما فیلم‌های چارلی چاپلین را دیده‌اید، فیلم با اینکه دیالوگ ندارد اما مخاطب را می‌خنداند. چرا؟ چون مخاطب را در موقعیت قرار می‌دهد؛ متاسفانه فیلمسازان ما حتی این فیلم‌ها را ندیده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: ما در سطح دنیا فیلم‌های کمدی زیادی داریم که بعد از 100 سال هنوز طرفدار دارد؛ فیلم کمدی در سراسر دنیا با مشکل روبرو شده است. مخصوصا اینکه دیگر بازیگران قوی وجود ندارند بخاطرهمین به سراغ دیگر گونه‌های سینمایی رفته‌اند. در کشورهای که تکنولوژی وجود دارد، فیلم‌های کمدی شبیه فیلم کارتون شده است، اما در ایران چون هیچ دانشی در این زمینه وجود ندارد تنها سعی می‌شود با حرف‌های رکیک خنده گرفته شود؛ متاسفانه این شوخیها خیلی رکیک است.
اورنگ به نمونه‌های موفق کمدی ایرانی اشاره کرد و گفت: در دهه شصت ما کمدی‌های موفقی داشتیم؛ اجاره‌نشین‌ها یکی از فیلم‌ها خوب و پرمخاطب است که با اینکه مخاطب زیادی داشت اما حرف رکیکی در آن نبود. مدتی است تلویزیون فیلم «ای ایران» ناصر تقوایی را پخش می‌کند؛ ما در حوزه طنز بهتر از این فیلم نداریم که از انقلاب و می‌گوید مخاطب را می‌خنداند و درباره ادبیات و موسیقی و فرهنگ صحبت می‌کند؛ موفقیت این فیلم‌ها بخاطر قوت کارگردان است که چارچوب را می‌شناسد.
این منتقد با بیان اینکه باید سرمایه‌گذاران آثار کمدی سخیف پاسخگوی این آثار باشند، عنوان کرد: ما اگر در فیلم حتی قرار بشد آینه جامعه باشیم، باید ما به ازا بگیریم. حتی از لحاظ بازیگری، داستان و موقعیت خنده و کمدی باید چنین رویکردی داشته باشیم. کمدی‌هایی وجود دارد که در اتوبوس صورت می‌گیرد درحالی که باوجود تمام اتفاقات طنزی که در مترو صورت می‌گیرد، هیچ فیلمی تولید نمی‌شود لذا ما باید از اتفاقات جامعه برداشت داشته باشیم و اگر عین اتفاقات را منعکس کنیم که کاری نکرده‌ایم لذا در فیلم‌های اقتباسی ما هیچ‌گاه نمونه‌ای نداشته‌ایم که تمام کتاب اقتباس شود بلکه بخشی از کتاب که قابلیت تصویری دارد، نمایشی می‌شود.
منتقد سینما به آسیب‌شناسی وضعیت سینما پرداخت و گفت: کمدی‌های کثیف با شوخی‌های اروتیکی که در آثار مختلف شاهد آن‌ها هستیم ناشی از عدم توانایی فیلمسازان است؛ طنز در سینما مقوله‌ی سخت و پیچیده است که هرکسی از عهده آن برنمی‌آید و اضافه شدن این شوخیها برای پوشش دادن این ضعف‌هاست.
وی گفت: فیلمسازی مانند ناصر تقوایی این هنر و توانایی را دارد که حتی از بازیگران جدی هم طنز بگیرد؛ علی حاتمی این توانایی را دارد که از اکبر عبدی کار طنز خوب بگیرد اما دیگران بلد نیستند. در فیلم این هنرمندان فحش وجود ندارد؛ در هیچ فیلمی از ناصر تقوایی و ابراهیم حاتمی کیا فحش وجود ندارد؛ «ای ایران» یک فیلم شریف و خوب است که تلویزیون هم چندبار آن را نمایش می‌دهد. در دهه شصت چنین فحش‌های در سینما مرسوم نبود چون فیلمساز و مدیر قوی داشتیم.
